Zwangerschapsbegeleiding: voor, tijdens en na de zwangerschap
Hartelijk proficiat met deze zwangerschap. Ons team staat klaar om u zo goed mogelijk te begeleiden in een zeer speciale periode van uw leven. Graag geven we hierondermee waar u de belangrijkste informatie kan terugvinden omtrent zwangerschap en alles wat hierbij hoort.
Alle info over bevallen in AZ KLINA kan u terugvinden via deze link.
Onze associatie
Ons team in AZ KLINA bestaat uit 7 gynaecologen, 4 specialiserende dokters in gynaecologie (assistenten) en een heel team vroedvrouwen. We werken allemaal nauw samen en u zal verschillenden van ons team tijdens uw zwangerschap ontmoeten.
Ons motto is: met hoe meer we uw dossier opvolgen, hoe hoger onze kwaliteit van zorg. Om deze reden is het ook belangrijk dat uw huisarts mee betrokken wordt bij de follow-up. De huisarts kent u tenslotte het best en staat graag klaar om te vaccineren, controles te doen en waar nodig bloednames te verrichten.
Tijdens de zwangerschap bieden wij u ook graag vroedvrouwconsultaties aan. Hier kan extra tijd genomen worden om op specifieke zaken dieper in te gaan. Zij helpen u om u maximaal voor te bereiden op een goede zwangerschap, bevalling en opvang thuis na de bevalling. Hierbij worden de mogelijkheden besproken van kort ziekenhuisverblijf aangevuld met vroedvrouw- en kraamzorg thuis na de bevalling.
Wanneer er problemen aanwezig zijn, bijvoorbeeld van psychologische, sociale of financiële aard, is het aangeraden dit te bespreken met de gynaecoloog of vroedvrouw zodat wij u hierin kunnen ondersteunen.
Vitamines
Wat vitamines betreft is het dagelijks gebruik van foliumzuur 400 microgram tot en met tien weken zwangerschap zeer sterk aanbevolen in het voorkomen van neurale buisdefecten (spina bifida of “open ruggetje”).
Vitamine D is mogelijk zinvol in het bieden van bescherming tegen zwangerschapsvergiftiging, diabetes, groeivertraging en zware postpartumbloeding.
Multivitaminen bevatten meestal foliumzuur en Vitamine D en mogen geheel de zwangerschap en postpartum genomen worden indien u ze kunt verdragen. Soms kunnen deze tabletjes misselijkheid geven. Dan kunt u het bij enkel foliumzuur en eventueel Vitamine D houden.
Prenatale tests
NIPT
Trisomie 21 (Down syndroom), Trisomie 13 en Trisomie 18 kunnen opgespoord worden met een NIPT (niet-invasieve prenatale test), deze kan worden uitgevoerd via een bloedafname vanaf 12 weken zwangerschap. De test wordt enkel uitgevoerd indien de echo op 12wk normaal is. Ook is bij deze test al het geslacht te bepalen, mits u dit zelf wilt. De uitslag hiervan kunt u zelf opzoeken na 10 werkdagen via www.cozo.be. Om in te loggen heb je een ID lezer en je ID kaart nodig, of aanmelding via ItsMe.
Sinds 1 juli 2017 wordt de NIPT terugbetaald door het RIZIV. De test kost €260, waarvan €8,68 voor eigen rekening is. De test is voor meer dan 99% betrouwbaar. Er moet rekening gehouden worden met de kans op vals positieve testen (3%) en vals negatieve testen (1%). Voor verdere informatie over de NIPT kunt u terecht op www.uza.be/behandeling/niet-invasieve-prenatale-test-nipt.
Steeds wordt de NIPT gedaan na de 12 weken echografie.
U dient een informed consent te tekenen (toestemming) voor deze Genetische test.
Er zijn verschillende NIPT analyses mogelijk. Indien u de NIPT in het AZ Klina laat uitvoeren is dit de standaard NIPT. Deze is beperkt tot het screenen van trisomie 21, 18 en 13. Als u een uitgebreide NIPT analyse verkiest, kan deze worden uitgevoerd in het UZA en worden alle chromosomen onderzocht. Dit houdt ook in dat er afwijkingen kunnen worden gevonden waarvan nog maar weinig kennis is. Indien u zeer specifieke ziektes wil laten onderzoeken, zoals bijvoorbeeld mucoviscidose, wordt dit niet terugbetaald en deze test kost rond €700 (STID).
Als het bloedonderzoek een hoge kans op afwijkingen vertoont, zal een vruchtwaterpunctie worden voorgesteld. Deze onderzoeken kunnen risico’s inhouden voor de zwangerschap, maar geven zekerheid op een eventuele afwijking. U beslist samen met uw gynaecoloog of u het onderzoek laat uitvoeren. Uw gynaecoloog bespreekt afwijkende resultaten met u op de raadpleging.
Het is niet verplicht om deze testen te laten uitvoeren. U beslist of u de test wil ondergaan of niet, afhankelijk van uw visie op handicap, recht op leven, zwangerschapsafbreking, ...
Bloedonderzoek
Bij het begin van de zwangerschap wordt een bloedonderzoek uitgevoerd om de eventuele aanwezigheid van bloedarmoede te testen. Hiernaast worden ook de bloedgroep en rhesusfactor (RhD) en irreguliere antistoffen bepaald. Het laboratorium van AZ Klina heeft graag zelf een bepaling van de bloedgroep in het ziekenhuis. Dit is nuttig in geval van hevig bloedverlies tijdens of na de bevalling om geen kostbare tijd te verliezen bij het bestellen en toedienen van bloedproducten.
Verder wordt de schildklier, nierfunctie, ijzergehalte en enkele infecties nagekeken: Hepatitis B, HIV, Rubella, Syfilis, Toxoplasmose en eventueel Varicella.
Screening blaasontsteking
Screening en behandeling van een blaasontsteking zonder klachten (asymptotische bacteriurie (ASB)) tijdens de zwangerschap wordt aanbevolen. Asymptomatische bacteriurie is een kolonisatie van de urinewegen en blaas door bacteriën zonder dat er klachten zijn. ASB komt vaak voor bij vrouwen. Dit onderzoek kan uitgevoerd worden aan het begin van de zwangerschap. Het is belangrijk dit urinestaal juist af te nemen. We noemen dit een midstream urinestaal. Zo dit niet juist wordt afgenomen, kan het staal onschadelijke huidbacteriën bevatten en denken we onterecht dat u een blaasontsteking heeft en kan het zijn dat u onnodig antibiotica dient in te nemen. Meer uitleg hoe u een correct staal afneemt met tekening kan u vinden op pagina 2 van deze pdf.
Suikertest
Rond 24 weken wordt een suikertest voorgesteld. Deze test kan ook uitgevoerd worden via de huisarts of vroedvrouw. U haalt 50g glucosepoeder (geen gewone suiker) bij de apotheker Dit neemt u exact 60 minuten voor de bloedname in, opgelost in groot glas fris water (mag versgeperst citroensap bevatten). U hoeft niet nuchter te zijn en dit mag op elk moment van de dag. Als deze test een suikergehalte van 130 mg% of meer in uw bloed aantoont, zal een uitgebreide suikertest noodzakelijk zijn om te kijken of er sprake is van zwangerschapsdiabetes. Enkel als deze test ook afwijkend is, wordt er gesproken van zwangerschapsdiabetes en zal er een specifiek dieet worden ingesteld via het diabetes team.
GBS
Aan alle zwangere vrouwen wordt aangeraden om zich tussen de 35e en 37e week van de zwangerschap te laten testen met een vaginale en peri-anale cultuur om groep B streptokokken op te sporen. Naar schatting draagt 30% van de zwangere vrouwen de groep-B-streptokokken (GBS)-bacterie in de vagina. Zowel buiten als tijdens de zwangerschap richt deze bacterie geen schade aan. Enkel tijdens een vaginale bevalling kan deze GBS-bacterie overgedragen worden op de baby. Het kindje heeft dan kans om ernstig ziek te worden. De besmetting kan zowel onmiddellijk na de bevalling als tot 3 maanden later optreden.
Bij het aantreffen van GBS wordt tijdens de arbeid een antibioticabehandeling gegeven om de baby tegen de infectie te beschermen. In sommige gevallen, zoals bij een bevalling voor 37 weken, wordt er sowieso een antibioticakuur gestart tijdens de arbeid.
Nuttige links
Belangrijke info in verband met lifestyle, sport, voeding, rookstop, geneesmiddelen, vitamines, kwaaltjes, nodige vaccinaties, infecties in zwangerschap (toxoplasmose, CMV, Listeria,…), borst versus flesvoeding, etc. kan je vinden in het moederboekje wat u ontvangt bij uw eerste consultatie, maar ook online.
U kan alles rond (voorkomen van) infecties in zwangerschap: Toxoplasmose, CMV, Listeria,… hier terugvinden.
Ook de website van Kind en Gezin biedt veel informatie met een gemakkelijke zoekfunctie. Lees hier ook meer waarom u een griepvaccin en een kinkhoestvaccin sterk aanbevolen wordt onder “zwanger en opvolging”.
Voedingsadvies kunt u krijgen via een leuke en gratis app.
Rookstop is ontzettend belangrijk voor een zwangere vrouw en de toekomstige baby, maar is ook soms zeer stresserend en moeilijk, daarom is extra begeleiding hierbij essentieel. Wij raden alle rokers aan onmiddellijk een afspraak te maken bij onze tabakoloog in het AZ Klina. Deze is gespecialiseerd in begeleiding bij rookstop.
Beschermd tegen ontslag tijdens je zwangerschap? Informatie over verschillende verlofstelsels, moederschapsrust, borstvoedingsverlof, etc. Wanneer je startbedrag van het Groeipakket aanvragen? Hoe gebeurt de aangifte van een geboorte? Voor deze vragen kunt u volgend document raadplegen.
Over de onkosten die uw verblijf in KLINA kunnen meebrengen kan je informatie vinden op de website van AZ Klina.
Er worden online informatiesessies rond bevallen in het AZ Klina georganiseerd op onze materniteit. Na inschrijving krijgen de deelnemers via e-mail een link toegestuurd, die ze op het moment van de informatiesessie kunnen openen. Inschrijven kan via de website van AZ Klina.
Kort na de geboorte is het normaal dat mama’s enkele huildagen hebben. Dit gebeurt onder invloed van hormonale veranderingen. Bij 10-20% van de mama’s blijft dit echter langer aanhouden. Er kan dan mogelijk sprake zijn van een post-partumdepressie. Mocht je tijdens of na je zwangerschap nare gevoelens merken kunnen we een gesprek inplannen bij een perinatale counselor. Zie hier voor meer informatie.